NYNORSK SPRÅK I NORD - årsmøte i Troms og Finnmark mållag

Med seks aktive mållag og over 250 medlemmar i dei to nordlegaste fylka, har Troms og Finnmark mållag nådd det høgaste medlemstalet på mange år. - Vi ser optimistisk på framtida for dialektar og nynorsk i nord, seier Magne Leon Heide, gjenvalt leiar i fylkeslaget.

Få nynorsken fram i lyset

Troms og Finnmark mållag har særleg arbeidd for å vise at nynorsk har hatt og har ein viktig plass i det nordnorske språkbildet. – Vi har dokumentert rundt 50-60 forfattarar som har brukt ein nordnorsk nynorsk i bøkene sine, seier Heide, og vi ønsker å løfte desse bøkene fram i lyset. Vi har også arbeidd for at dei nordnorske universiteta skal e meir aktive i arbeidet for å styrke nynorsken i utdanninga og forskinga si.

Nynorsk er eit naturleg nordnorsk skriftspråk 

- Framover vil Troms og Finnmark mållag arbeide for at opplæringa i nynorsk skal bli endå betre i landsdelen, understrekar Heide. - Det finst fleire positive pedagogiske tiltak både i nord og elles i landet som viser at tidleg og grundig opplæring i nynorsk språk og litteratur verkar positivt for heile språkopplæringa. Vi ønsker å vise at nynorsk er eit naturleg nordnorsk skriftspråk.

Godt oppmøte og god stemning på årsmøtet i Troms og Finnmark mållag 

Godt besøkt årsmøte

Det var godt frammøte på årsmøtet som blei halde nyleg. Medlemmane er engasjerte, og det vekker også glød at Noregs Mållag no har starta arbeidet med å stake ut ein ny kurs framover, avsluttar Heide. Landsorganisasjonen skal meisle ut eit nytt prinsipprogram i løpet av året, og det skaper gode diskusjonar blant medlemmane i mållaget, også på fylkesårsmøtet.

Magne Leon Heide frå Kvæfjord blei gjenvalt til leiar i Troms og Finnmark mållag, og med seg i styret har han Olaug Husabø frå Tromsø og Rønnaug Ryssdal frå Varanger. Fylkeslaget har lokallag i Varanger, Tromsø, Balsfjord, Målselv og Harstad.

Nynorsk, ja takk!

- Vi har dei siste fem åra hatt ei eiga "Nynorskveke" i februar ved Hadsel videregående skole. Her har vi prøvd å bruke så mykje nynorsk som mogleg. Lærarar og administrasjon bruker så mykje nynorsk som råd er denne veka, og elevane arbeider med bøker, tekstar og bilde. Elise Nordgaard har saman med Dina Nilsen vore sentrale i arbeidet med dette prosjektet.

Elise Nordgaard (t.v.) og Christine Meisterlin (t.h.).
Fotograf: Magne Leon Heide

Nynorskveke

- Vi har plakatar med sitat frå kjente nynorskforfattarar, som Frode Grytten, fortel  Elise Nordgaard. Vi har også prøvd oss med  "Sigmund Falch-bilda" der vi har tatt eit gammalt bilde frå digitaltmuseum.no og laga ein morosam tekst.  Elevar i 2. klasse har presentert nynorskbøker for elevar i 1. klasse på studiespesialisering, og vi har også lese barnebøker for elevar på barneskolen.

- Hadsel vgs har også hatt besøk frå Norsk målungdom under Nynorskveka. Desse målungdommane har fortalt kva for verdiar dialektane har, og dei har komme med gode oversyn over språkhistoria og forklart korfor vi har den språksituasjonen vi har i dag, med både nynorsk og bokmål.

- Vi ser at Nynorskveka skapar ei positiv haldning til nynorsk, og resultatet for elevane på Studieførebuande programområde håper vi blir betre, fortel Elise Nordgaard.

Sjeldnare stryk i nynorsk

Sortland videregående skole har dei siste åra også hatt eit eige nynorsk-prosjekt, med tittelen "Ja takk, begge delar". Christine Meisterlin har vore prosjektleiar.

- På Sortland har vi satsa på å hente inn god hjelparar utanfrå til lærarane, fortel ho. - Vi har hatt Kristin Fridtun som har halde kurs i "Nynorsk for dumskallar", og vi har fått Kjersti Wold til å snakke om å skrive kreative tekstar. Janne Karin Støylen har vore og lese og presentert nynorske bøker, og vi har hatt besøk av Kristin Sjøhelle som har skrive si doktorgradsavhandling om strategiar i nynorsk som sidemålsopplæring. Alt dette har gitt oss lærarar ei stor verktøykasse som vi har tatt i bruk.

- Vi har fått eit meir aktivt forhold til korleis vi skal bruke nynorsk i klasserommet, og elevane har blitt meir positive. Resultatet har også vist seg til eksamen. Vi har hatt betre resultat i norsk sidemål (nynorsk) enn i norsk hovudmål (bokmål), og det er svært sjeldan at elevane stryk i sidemål. Ja, mange ønsker heller å komme opp i sidemål enn matematikk til eksamen.

Elise Nordgaard var saman med Christine Meisterlin invitert til å halde foredrag på eit møte som Noregs Mållag stod bak i forrige veke. Ingar Arnøy frå Noregs Mållag var imponert over det arbeidet som dei to skolane har fått til, og han meinte at det var så viktige erfaringar at det var mykje inspirasjon å hente herifrå for andre skolar både i nærområdet og andre stader i Nord-Noreg.

Referent: Magne Leon Heide